1. Người chuyển giới đối mặt với nhiều yếu tố rủi ro

TS. Bùi Thị Minh Hảo, Trung tâm Đào tạo & Nghiên cứu về lạm dụng chất HIV, Trường Đại học Y Hà Nội cho biết, tỉ lệ lây nhiễm HIV ở cộng đồng người chuyển giới tại Việt Nam và trên thế giới cao gấp nhiều lần so với cộng đồng dân cư. Cụ thể, một nghiên cứu mới đây cho thấy người chuyển giới nữ là đối tượng có nguy cơ nhiễm HIV cao gấp 66 lần so với nhóm cộng đồng chung, còn với những người chuyển giới nam cao gấp 7 lần.

Mặc dù đã có nhiều biện pháp can thiệp giúp ngăn ngừa sự lây lan của HIV, song một số nguyên nhân dưới đây được xem là nguyên nhân khiến cho nhóm chuyển giới có nguy cơ lây nhiễm HIV cao...

- Sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người chuyển giới: Người chuyển giới phải đối mặt với sự kỳ thị, phân biệt đối xử làm cho nhóm người chuyển giới khó tiếp cận các dịch vụ dự phòng lây nhiễm HIV và tư vấn xét nghiệm HIV.

- Khả năng tiếp cận và sử dụng dịch vụ phòng chống HIV/AIDS còn thấp: Người chuyển giới có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ xét nghiệm HIV, do vậy họ có thể không biết rằng bản thân bị nhiễm HIV và không thực hiện các biện pháp để ngăn virus lây lan sang người khác.

Một số người chuyển giới hành nghề mại dâm từ chối tiếp cận xét nghiệm, do lo ngại việc xét nghiệm HIV dương tính sẽ là trở ngại tiếp tục hành nghề. Điều này dẫn đến nhiều người nhiễm HIV tiếp nhận điều trị ARV quá muộn, gây khó khăn trong điều trị.

- Hành vi rủi ro cao: Quan hệ tình dục không an toàn ở nhóm người chuyển giới, đặc biệt là ở một số người hành nghề mại dâm, là một trong những nguyên nhân điển hình làm tăng khả năng lây lan HIV cũng như các bệnh tình dục.

- Tiêm hormone: Phần lớn người chuyển giới tiêm hormone như một phần của liệu pháp khẳng định giới tính. Tuy nhiên, mọi người có thể dễ bị lây truyền HIV do nguy cơ dùng chung kim tiêm hoặc sử dụng kim tiêm không sạch.

2. Biện pháp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV

Các chiến lược sau đây có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HIV và ngăn virus lây lan:

- Thực hành tiêm chích an toàn, sử dụng kim tiêm mới ở mỗi lần tiêm. Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm với người khác.

- Giảm thiểu số lượng bạn tình cũng có thể giúp giảm nguy cơ lây lan HIV.

- Nhận thức được những nguy cơ của quan hệ tình dục qua đường hậu môn. Liệu pháp hormone có thể dẫn đến các vấn đề về cương dương, những người chuyển giới thường đảm nhận vai trò “tiếp nhận” trong khi quan hệ tình dục - cũng đối diện với nguy cơ nhiễm HIV cao hơn người còn lại.

- Sử dụng các biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục như bao cao su, uống PrEP hàng ngày để dự phòng trước phơi nhiễm HIV hoặc uống PrEP tình huống... có thể ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm HIV hiệu quả.

HIV là căn bệnh mạn tính có thể điều trị được. Người nhiễm HIV đạt được tải lượng dưới ngưỡng phát hiện sẽ không có nguy cơ lây lan HIV sang người khác. Người chuyển giới có nguy cơ nhiễm HIV cao hơn và họ có thể gặp rào cản trong việc tiếp nhận điều trị do bất bình đẳng về sức khỏe. Loại bỏ những rào cản này và làm cho các biện pháp can thiệp và điều trị dễ tiếp cận hơn có thể làm giảm đáng kể nguy cơ lây lan HIV và nâng cao chất lượng sống cho họ.

Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV trong cộng đồng những người chuyển giới, theo TS. Bùi Thị Minh Hảo, xã hội cần có cái nhìn cởi mở hơn, chấp nhận sự khác biệt là cơ hội tốt cho những người chuyển giới cảm thấy thoải mái, tự tin khi thể hiện bản thân cũng như tìm kiếm các dịch vụ chăm sóc sức khỏe.