Trong công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, Bác Hồ rất quan tâm đến công tác Y tế dự phòng. Tư tưởng, quan điểm về Y tế dự phòng được Bác nêu ra rất sớm, từ những nǎm đầu tiên khi ra đời Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, rất sâu sắc, toàn diện và hiện đại: "Phòng bệnh cũng cần thiết như trị bệnh" hay "Phòng bệnh hơn trị bệnh". Từ việc, Bác luôn là tấm gương và kêu gọi mỗi cá nhân luôn tích cực rèn luyện thân thể để nâng cao thể lực, nâng cao sức đề kháng chống lại bệnh tật, ốm đau. Bác luôn quan tâm đến việc gìn giữ vệ sinh cá nhân, bảo vệ môi trường sống, xây dựng các công trình y tế dân sinh, chăm lo xây dựng đời sống mới nhất là khu vực nông thôn. Bác đã từng dạy: “Sạch sẽ là một phần của đời sống mới, sạch sẽ thì dân ít ốm, khoẻ mạnh thì làm được việc, làm được việc thì có ăn”. Từ năm 1959, Bác Hồ viết bài “Tết trồng cây” kêu gọi toàn dân trồng cây xanh mỗi dịp xuân về để bảo vệ môi trường sống. Đó là phương châm, cách thức xây dựng nền Y học dự phòng tích cực, chủ động, là biện pháp hiệu quả dễ dàng thực hiện trong việc chăm lo bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân.

     Bác Hồ khẳng định, vai trò của sức khỏe, quyền được sống là quyền cao nhất của con người và việc chăm sóc sức nhân dân là trách nhiệm của toàn xã hội. Trong đó, trước hết là ý thức của mỗi cá nhân. Bác khuyên, tất cả mọi người dân hãy thường xuyên tập thể dục hàng ngày để rèn luyện sức khỏe, coi đó là trách nhiệm của mỗi người dân yêu nước. Đồng thời, Bác chỉ ra lợi ích của việc bảo vệ sức khỏe, giữ gìn vệ sinh, chủ động, tự giác tập thể dục mỗi ngày để tăng cường thể lực, tăng cường sức khỏe: "Luyện tập thể dục, bồi bổ sức khỏe là bổn phận của mỗi một người yêu nước. Việc đó không tốn kém, khó khăn gì. Gái, trai, già, trẻ ai cũng nên làm và ai cũng làm được... Ngày nào cũng tập thì khí huyết lưu thông, tinh thần đầy đủ, như vậy là sức khỏe… Tôi mong đồng bào ta ai cũng gắng tập thể dục. Tự tôi, ngày nào tôi cũng tập".

     Theo Bác Hồ, sức khỏe là yếu tố quan trọng nhất của con người, của xã hội, ở mọi lúc, mọi nơi, mọi công việc đều cần đến sức khỏe, có sức khỏe là có tất cả, nếu không có sức khỏe thì chẳng làm được gì, "Giữ gìn dân chủ, xây dựng nước nhà, gây đời sống mới, việc gì cũng cần sức khỏe mới thành công". Vì vậy, sức khỏe không chỉ cần cho mỗi cá nhân mà cho cả quốc gia, cả dân tộc. Tư tưởng nhân văn của Bác về vai trò sức khỏe của cá nhân và vị trí của công tác chăm sóc sức khỏe là vận động, kêu gọi mỗi người dân, mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp, ngành nghề đều phải rèn luyện, giữ gìn và nâng cao sức khỏe, nâng cao kiến thức về y tế, quan tâm chăm sóc sức khỏe cho chính mình và góp phần bảo vệ, chăm lo sức khỏe cộng đồng. Đặc biệt, Bác Hồ quan tâm đến những cái tưởng như rất tầm thường, nhưng rất cần thiết cho con người, khi đi thǎm nhân dân, công trường, xí nghiệp, Bác thường bắt đầu từ nhà ǎn, nhà bếp, công trình phụ rồi mới ra hội trường, Bác luôn dặn: "... Phải đẩy mạnh phong trào vệ sinh nông thôn".

     Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, sức khỏe của nhân dân góp phần quan trọng đến thắng lợi của kháng chiến, kiến quốc: “Sức khỏe của cán bộ và nhân dân được đảm bảo thì tinh thần càng hăng hái. Tinh thần và sức khỏe đầy đủ thì kháng chiến càng nhiều thắng lợi, kiến quốc càng mau thành công”. Thư gửi Hội nghị Cán bộ Y tế, tháng 2-1955, với quan niệm nước ta là nước dân chủ, bao nhiêu lợi ích đều vì dân, bao nhiêu quyền hạn đều ở nơi dân, để xây dựng một nền y tế thích hợp Bác nêu rõ: “Nay, chúng ta đã độc lập, tự do, cán bộ cần giúp đồng bào, giúp Chính phủ xây dựng một nền y tế thích hợp với nhu cầu của nhân dân ta. Y học càng phải dựa trên nguyên tắc: khoa học, dân tộc và đại chúng”. Nǎm 1958, bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, Bộ trưởng Bộ Y tế dựa trên tư tưởng, quan điểm của Bác Hồ đã xác định phương châm, nguyên tắc xây dựng và phát triển ngành Y tế, trong đó Y học dự phòng được nhấn mạnh: "Y tế kiên trì hoạt động theo hướng dự phòng, quan điểm phòng bệnh là một quan điểm cách mạng trong Y học; Phòng bệnh là một chủ trương lớn của Đảng, Chính phủ, ngành Y tế phải nắm lấy nó làm phương châm hoạt động; Công tác phòng bệnh là công tác cơ bản nhất của ngành Y tế, phòng bệnh là phương châm chính, phải quán triệt phương châm phòng bệnh trong công tác bảo vệ sức khoẻ…".

     Trong bối cảnh thế giới có những diễn biến phức tạp, khó lường về chính trị, tôn giáo, biến đổi khí hậu, tình hình dịch bệnh… Đất nước ta ngày càng hội nhập, giao lưu quốc tế sâu, rộng, trên đà phát triển sự nghiệp Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa đất nước, rất cần thiết phải có sự đầu tư phát triển nguồn nhân lực toàn diện, trong đó sức khỏe là yếu tố quan trọng hàng đầu. Do vậy, việc đẩy mạnh công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho nhân dân theo tư tưởng Hồ Chí Minh trong thời điểm hiện tại càng trở nên cần thiết. Trong đó cần quan tâm tăng cường đầu tư, nâng cao năng lực hệ thống Y tế dự phòng để chuẩn bị tốt hơn trong dự báo, phát hiện, ứng phó, kịp thời đẩy lùi và ngăn chặn các dịch bệnh nguy hiểm.

     Bác Hồ ra đi đã 55 năm rồi, (1969-2024) nhưng những lời dạy bảo, căn dặn của Người về công tác Y tế nói chung và công tác Y tế dự phòng nói riêng vẫn còn nguyên giá trị và cần được phát huy. Bởi, đây là một đường lối đúng đắn, phù hợp với điều kiện Việt Nam. Đội ngũ cán bộ, các y/bác sỹ những người đang công tác trong hệ Y tế dự phòng hãy mãi mãi nhớ ơn Bác Hồ, luôn tích cực, nỗ lực rèn luyện, học tập và làm theo tấm gương tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, thực hiện sứ mệnh cao cả trong công tác chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân, cũng là thực hiện lời dạy của Bác Hồ “Thầy thuốc như Mẹ hiền”./.