Lợi ích của điều trị HIV bằng ARV
Với người đã được chẩn đoán nhiễm HIV, sử dụng thuốc ARV và tuân thủ điều trị tốt sẽ có tác dụng:
- Giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội và tử vong liên quan tới HIV: Thuốc ARV ngăn chặn sự nhân lên của vi rút. Do đó duy trì được tình trạng bình thường của hệ miễn dịch, giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội và giảm tử vong liên quan dến HIV.
- Dự phòng lây truyền HIV sang người khác: Khi điều trị ARV, lượng vi rút HIV trong máu rất thấp, do vậy giảm nguy cơ lây truyền HIV từ người nhiễm HIV ra những người khác trong cộng đồng.
- Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con: Khi phụ nữ mang thai được điều trị ARV sớm, HIV trong máu sẽ bị ức chế ở mức dưới ngưỡng phát hiện, do vậy giảm nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, khi sinh và sau khi sinh.
- Cải thiện chất lượng sống cho người nhiễm HIV: Khi dược điều trị ARV, người nhiễm HIV có thể sống khỏe mạnh, làm việc như người không nhiễm HIV và tự tin sống hòa nhập với cộng đồng.
- Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, người nhiễm HIV được điều trị ARV sớm và duy trì điều trị tốt cũng có tuổi thọ tương đương người không nhiễm HIV. Hiện nay tất cả các trường hợp được chẩn đoán nhiễm HIV đều được diều trị ARV sớm. Điều trị ARV sớm để hệ miễn dịch của người nhiễm HIV không bị phá hủy bởi HIV. Điều trị càng sớm càng tốt, tốt nhất là điều trị ngay khi biết nhiễm HIV kể cả khi thấy còn rất mạnh khỏe.
Hiện nay rất nhiều người nhiễm HIV chỉ đến các cơ sở y tế để điều trị HIV khi sức khỏe đã bị suy giảm hoặc mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội. Như vậy là đã muộn hoặc quá muộn. Hầu hết người nhiễm HIV điều trị ARV muộn do tâm lý chủ quan, họ thường thấy mình còn khỏe. Một số người lo sợ bị kỳ thị và phân biệt dối xử nên không muốn bộc lộ danh tính và ngại tiếp cận với các dịch vụ y tế.
- Khi người nhiễm HIV điều trị muộn hoặc không điều trị ARV sẽ không ức chế được sự phát triển của HIV, khi đó hệ thống miễn dịch suy giảm, người nhiễm HIV sẽ nhanh chóng chuyển sang giai doạn AIDS, dễ mắc các nhiễm trùng cơ hội nặng, đặc biệt là mắc bệnh lao, làm cho việc điều trị ARV ít hiệu quả và nguy cơ tử vong cao.
Tuân thủ điều trị HIV bằng ARV
- Hầu hết mọi người nhiễm HIV điều trị bằng ARV nếu tuân thủ điều trị tốt sẽ đạt được tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện (dưới 200 bản sao/ml máu) sau 3-6 tháng diều trị.
- Người nhiễm HIV khi điều trị ARV năm đầu tiên xét nghiệm tải lượng vi rút 2 lần (6 tháng 1 lần). Sau đó xét nghiệm tải lượng vi rút 12 tháng 1 lần. Xét nghiệm tải lượng vi rút định kỳ là rất cần thiết, không chỉ giúp để biết một người có đạt được tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện hay không mà còn giúp theo dõi hiệu quả điều trị. Do vậy người nhiễm HIV cần phải biết tải lượng vi rút của mình trong khi điều trị bằng thuốc ARV. Tuân thủ điều trị ARV là điều kiện quyết định để đạt tải lượng vi rút dưới ngưỡng phát hiện. Tuân thủ diều trị là sử dụng đúng thuốc, đúng liều, đúng giờ, đúng đường và đúng cách.
+ Đúng thuốc nghĩa là không uống nhầm thuốc, trong trường hợp phải uống nhiều loại thuốc.
+ Đúng liều là uống đủ số lượng mà thầy thuốc đã chỉ định, đúng số viên (liều) một ngày.
+ Đúng giờ là uống vào cùng một thời điểm nhất định trong ngày phù hợp với từng người bệnh. Việc thực hiện uống thuốc đúng giờ nhằm đảm bảo duy trì nồng độ thuốc cần thiết trong máu.
+Đúng đường là chỉ sử dụng đường uống, hiện nay ARV ở Việt Nam chỉ sử dụng qua đường uống.
+Đúng cách là tuân thủ đúng theo lời dặn của bác sĩ như uống thuốc trước ăn hoặc sau ăn.
- Tuân thủ điều trị tốt sẽ làm tăng hiệu quả của thuốc. Để kiềm chế được vi rút không phát triển phụ thuộc chủ yếu vào nồng độ thuốc đó trong máu người bệnh, do vậy cần uống thuốc theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc.
- Tuân thủ điều trị không tốt hoặc không tuân thủ điều trị dẫn đến kháng thuốc, thất bại điều trị và tử vong.
Để tăng mức độ tuân thủ điều trị, ngoài việc lựa chọn giờ uống thuốc phù hợp cho mình, người nhiễm HIV có thể sử dụng các biện pháp hỗ trợ như: nhờ người nhắc uống thuốc, hẹn giờ bằng đồng hồ hoặc điện thoại, ghi lịch hằng ngày.