Các biến thể của vi rút và ảnh hưởng của chúng đối với vắc xin Covid-19
Nguyên nhân nào khiến vi rút thay đổi thành một biến thể mới?
Khi một loại vi rút lưu hành rộng rãi trong quần thể và gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng, khả năng vi rút đột biến sẽ tăng lên. Virus càng có nhiều cơ hội lây lan, nó càng nhân rộng - và càng có nhiều cơ hội để trải qua những thay đổi.
Hầu hết các đột biến của vi rút có ít hoặc không ảnh hưởng đến khả năng gây nhiễm trùng và bệnh tật của vi rút. Nhưng tùy thuộc vào vị trí của những thay đổi trong vật liệu di truyền của vi rút, chúng có thể ảnh hưởng đến các đặc tính của vi rút, chẳng hạn như khả năng lây truyền (ví dụ: nó có thể lây lan dễ dàng hơn hoặc ít hơn) hoặc mức độ nghiêm trọng (ví dụ, nó có thể gây ra bệnh nặng hơn hoặc ít hơn. ).
Các biến thể mới của vi-rút COVID-19 có tác động gì đối với vắc-xin?
Các vắc xin COVID-19 hiện đang được phát triển hoặc đã được phê duyệt dự kiến sẽ cung cấp ít nhất một số biện pháp bảo vệ chống lại các biến thể vi rút mới vì những vắc xin này tạo ra một phản ứng miễn dịch rộng rãi liên quan đến một loạt các kháng thể và tế bào. Do đó, những thay đổi hoặc đột biến trong vi rút không nên làm cho vắc xin hoàn toàn mất tác dụng. Trong trường hợp bất kỳ loại vắc xin nào trong số này được chứng minh là kém hiệu quả hơn đối với một hoặc nhiều biến thể, thì có thể thay đổi thành phần của vắc xin để bảo vệ chống lại các biến thể này.
Dữ liệu tiếp tục được thu thập và phân tích về các biến thể mới của virus COVID-19. WHO đang làm việc với các nhà nghiên cứu, các quan chức y tế và các nhà khoa học để hiểu cách các biến thể này ảnh hưởng đến hành vi của vi rút, bao gồm cả tác động của chúng đến hiệu quả của vắc xin, nếu có. Xem Tin tức bùng phát dịch bệnh của WHO để nhận thông tin cập nhật về tác động của các biến thể vi rút COVID-19 đối với hiệu quả của các loại vắc xin khác nhau. Đây là một lĩnh vực mà bằng chứng vẫn còn sơ khai và đang phát triển nhanh chóng.
Trong khi chúng ta đang tìm hiểu thêm, chúng ta cần làm mọi thứ có thể để ngăn chặn sự lây lan của vi rút nhằm ngăn chặn các đột biến có thể làm giảm hiệu quả của các loại vắc xin hiện có . Ngoài ra, các nhà sản xuất và các chương trình sử dụng vắc-xin có thể phải điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển của vi-rút COVID-19: ví dụ: vắc-xin có thể cần kết hợp nhiều hơn một chủng khi đang trong quá trình phát triển, có thể cần tiêm nhắc lại và thay đổi vắc-xin khác có thể cần thiết. Các thử nghiệm cũng phải được thiết kế và duy trì để cho phép đánh giá bất kỳ thay đổi nào về hiệu quả, đồng thời phải đủ quy mô và đa dạng để có thể giải thích rõ ràng các kết quả. Các nghiên cứu về tác động của vắc xin khi chúng được triển khai cũng rất cần thiết để hiểu được tác động của chúng.
WHO đang làm gì để theo dõi và hiểu tác động của các biến thể vi rút đến hiệu quả của vắc xin COVID-19?
WHO đã theo dõi các đột biến và các biến thể kể từ khi bắt đầu bùng phát COVID-19. Mạng lưới phòng thí nghiệm SARS-CoV-2 toàn cầu của chúng tôi bao gồm một Nhóm làm việc chuyên biệt về Tiến hóa Virus, nhằm phát hiện những thay đổi mới một cách nhanh chóng và đánh giá tác động có thể xảy ra của chúng.
Các nhóm nghiên cứu đã tiến hành giải trình tự bộ gen của virus COVID-19 và chia sẻ các trình tự này trên cơ sở dữ liệu công khai, bao gồm cả GISAID . Sự hợp tác toàn cầu này cho phép các nhà khoa học theo dõi tốt hơn cách virus đang thay đổi. WHO khuyến nghị tất cả các quốc gia tăng cường xác định trình tự của vi rút COVID-19 nếu có thể và chia sẻ dữ liệu để giúp nhau giám sát và ứng phó với đại dịch đang phát triển.
WHO cũng đã thiết lập Khung đánh giá và giám sát rủi ro SARS-CoV-2 để xác định, giám sát và đánh giá các biến thể cần quan tâm. Nó sẽ liên quan đến các thành phần như giám sát, nghiên cứu về các biến thể cần quan tâm và đánh giá tác động đối với chẩn đoán, điều trị và vắc xin. Khuôn khổ sẽ đóng vai trò là hướng dẫn cho các nhà sản xuất và quốc gia về những thay đổi có thể cần thiết đối với vắc xin COVID-19.
Làm thế nào chúng ta có thể ngăn chặn các biến thể mới của vi rút COVID-19 trong tương lai?
Việc ngăn chặn sự lây lan tại nguồn vẫn là chìa khóa. Các biện pháp hiện tại để giảm sự lây truyền - bao gồm rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang, tránh xa cơ thể, thông gió tốt và tránh những nơi đông người hoặc những nơi đóng cửa - tiếp tục có tác dụng chống lại các biến thể mới bằng cách giảm lượng vi-rút lây truyền và do đó cũng giảm cơ hội cho vi-rút đột biến.
Mở rộng quy mô sản xuất vắc xin và tung ra vắc xin càng nhanh càng tốt cũng sẽ là những cách quan trọng để bảo vệ con người trước khi họ tiếp xúc với vi rút và nguy cơ xuất hiện các biến thể mới. Cần ưu tiên tiêm chủng cho các nhóm nguy cơ cao ở mọi nơi để tối đa hóa khả năng bảo vệ toàn cầu chống lại các biến thể mới và giảm thiểu nguy cơ lây truyền. Hơn nữa, việc đảm bảo tiếp cận công bằng với vắc xin COVID-19 là vấn đề quan trọng hơn bao giờ hết để giải quyết đại dịch đang phát triển. Khi nhiều người được chủng ngừa hơn, chúng tôi hy vọng sự lưu thông của vi rút sẽ giảm, do đó sẽ dẫn đến ít đột biến hơn.
Tại sao việc chủng ngừa lại quan trọng ngay cả khi có những biến thể mới của vi rút?
Vắc xin là một công cụ quan trọng trong cuộc chiến chống lại COVID-19, và có những lợi ích rõ ràng về sức khỏe cộng đồng và tính mạng khi sử dụng các công cụ chúng ta đã có. Chúng ta không được ngừng tiêm chủng vì lo ngại về các biến thể mới và chúng ta phải tiến hành tiêm chủng ngay cả khi vắc xin có thể kém hiệu quả hơn đối với một số biến thể của vi rút COVID-19. Chúng tôi cần sử dụng các công cụ chúng tôi có trong tay ngay cả khi chúng tôi tiếp tục cải tiến các công cụ đó. Tất cả chúng ta chỉ an toàn nếu mọi người đều an toàn.