Nguy cơ hồi sinh các bệnh Sởi, bại liệt

          COVID -19 đang làm gián đoạn các dịch vụ tiêm chủng cứu người trên khắp thế giới, khiến hàng triệu trẻ em ở các nước giàu và nghèo có nguy cơ mắc các bệnh như Bạch hầu, Sởi và Bại liệt. Lời cảnh báo nghiêm túc này đến từ Tổ chức Y tế Thế giới, UNICEF và GAVI, Liên minh vắc-xin trước Hội nghị thượng đỉnh về vắc-xin toàn cầu vào ngày 4 tháng 6, tại đó các nhà lãnh đạo thế giới sẽ cùng nhau giúp duy trì các chương trình tiêm chủng và giảm thiểu tác động của đại dịch đối với những nước thu nhập thấp.

          Theo dữ liệu do Tổ chức Y tế Thế giới, UNICEF, GAVI và Viện vắc-xin Sabin thu thập, việc cung cấp các dịch vụ tiêm chủng thường xuyên bị cản trở đáng kể ở ít nhất 68 quốc gia và có khả năng ảnh hưởng đến khoảng 80 triệu trẻ em dưới 1 tuổi sống ở những quốc gia này.

          Kể từ tháng 3/2020, các dịch vụ tiêm chủng thường xuyên cho trẻ em đã bị gián đoạn trên phạm vi toàn cầu có thể là chưa từng có kể từ khi bắt đầu các chương trình tiêm chủng mở rộng (EPI) vào những năm 1970. Hơn một nửa (53%) trong số 129 quốc gia có báo cáo về sự gián đoạn từ trung bình đến nghiêm trọng, hoặc tổng đình chỉ các dịch vụ tiêm chủng trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 4 năm 2020.

          Những lý do gián đoạn dịch vụ là khác nhau. Một số cha mẹ không muốn rời khỏi nhà vì hạn chế di chuyển, thiếu thông tin hoặc vì sợ nhiễm virus COVID-19. Và nhiều nhân viên y tế không có mặt vì những hạn chế trong việc đi lại, hoặc sắp xếp lại các nhiệm vụ đáp ứng dịch COVID, cũng như thiếu trang thiết bị bảo hộ.

          Tiến sĩ Seth Berkley, Giám đốc điều hành GAVI cho biết, nhiều trẻ em ở nhiều quốc gia hiện đang được bảo vệ chống lại nhiều bệnh có thể phòng ngừa được bằng vắc-xin hơn bất kỳ thời điểm nào trong lịch sử. Một phần do COVID-19, tiến bộ to lớn này hiện đang bị đe dọa, có nguy cơ hồi sinh các bệnh như Sởi và Bại liệt. Không chỉ duy trì các chương trình tiêm chủng phòng ngừa bùng phát nhiều dịch bệnh mà còn đảm bảo cho chúng tôi có cơ sở hạ tầng cần để triển khai vắc-xin COVID-19 cuối cùng trên phạm vi toàn cầu.

          Sự chậm trễ vận chuyển vắc-xin đang làm trầm trọng thêm tình hình. UNICEF đã báo cáo một sự chậm trễ đáng kể trong việc cung cấp vắc-xin theo kế hoạch do các biện pháp “Đóng cửa” và sự sụt giảm tiếp theo trong các chuyến bay thương mại và hạn chế về điều lệ. Để giúp giảm thiểu điều này, UNICEF đang kêu gọi các chính phủ, khu vực tư nhân, ngành hàng không và các tổ chức khác, giải phóng không gian vận chuyển hàng hóa với chi phí phải chăng cho các loại vắc-xin cứu sống này. GAVI gần đây đã ký một thỏa thuận với UNICEF để cung cấp kinh phí trước để trang trải chi phí vận chuyển hàng hóa tăng đối với việc cung cấp vắc-xin, trong bối cảnh số lượng chuyến bay thương mại có sẵn để vận chuyển giảm.

          Tuần tới, WHO sẽ đưa ra lời khuyên mới cho các quốc gia về việc duy trì các dịch vụ thiết yếu trong đại dịch, bao gồm các khuyến nghị về cách cung cấp tiêm chủng an toàn.

Các chiến dịch tiêm chủng tạm thời bị gián đoạn

          Nhiều quốc gia đã tạm thời đình chỉ các chiến dịch tiêm phòng hàng loạt tạm thời và chính đáng chống lại các bệnh như dịch tả, sởi, viêm màng não, bại liệt, thương hàn và sốt vàng, do nguy cơ lây truyền và cần duy trì khoảng cách vật lý trong giai đoạn đầu của đại dịchCOVID-19.

          Đặc biệt, các chiến dịch tiêm phòng bệnh sởi và bại liệt đã bị ảnh hưởng nặng nề, với các chiến dịch sởi bị đình chỉ ở 27 quốc gia và các chiến dịch bại liệt được tổ chức tại 38 quốc gia. Ít nhất 24 triệu người ở 21 quốc gia có thu nhập thấp được GAVI hỗ trợ có nguy cơ bỏ lỡ vắc-xin phòng chống bệnh bại liệt, sởi, thương hàn, sốt vàng, dịch tả, rotavirus, HPV, viêm màng não A và rubella do các chiến dịch bị hoãn và giới thiệu những vắc-xin mới.

          Vào cuối tháng 3, lo ngại rằng các cuộc tụ họp đông người cho các chiến dịch tiêm chủng sẽ cho phép truyền COVID-19, WHO khuyến nghị các nước tạm thời đình chỉ các chiến dịch phòng ngừa trong khi đánh giá rủi ro và các biện pháp hiệu quả để giảm lây truyền virus COVID.

          Kể từ đó, WHO đã theo dõi tình hình và hiện đã đưa ra lời khuyên để giúp các quốc gia xác định cách thức và thời điểm tiếp tục các chiến dịch tiêm chủng hàng loạt. Hướng dẫn lưu ý rằng các quốc gia sẽ cần thực hiện các đánh giá rủi ro cụ thể dựa trên các động lực cục bộ của lây truyền COVID-19, năng lực của hệ thống y tế và lợi ích sức khỏe cộng đồng khi tiến hành các chiến dịch tiêm phòng phòng ngừa và phòng chống dịch bệnh./.