Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) là một rối loạn chuyển hoá do nhiều nguyên nhân, đặc trưng bởi tăng đường máu mạn tính với các rối loạn về chuyển hóa. Ở Đông Nam Á năm 2021 có khoảng 90 triệu người trưởng thành đang sống chung với bệnh ĐTĐ. Ước tính có khoảng 46 triệu người trưởng thành mắc bệnh ĐTĐ không được chẩn đoán tương đương 51% tổng số người trưởng thành mắc bệnh ĐTĐ trong khu vực. Bệnh đái tháo đường trong đó chủ yếu là ĐTĐ týp 2 thường được phát hiện muộn với những biến chứng nặng nề, chi phí điều trị và quản lý bệnh rất tốn kém; bệnh đang trở thành bệnh nguy hiểm trên toàn cầu, đặc biệt ở các nước đang phát triển.

Tại Việt Nam, theo kết quả điều tra STEPS-  Bộ Y tế năm 2021 (nhóm tuổi 18-69 tuổi) tỷ lệ ĐTĐ týp 2 chiếm tỷ lệ 7,06%, toàn quốc ước tính có 4.600.000 người mắc bệnh ĐTĐ, có tới 76,7% bệnh nhân ĐTĐ chưa được quản lý điều trị. Bệnh đái tháo đường chiếm tỷ lệ ước tính khoảng 2- 3% dân số địa phương, nhưng hiện tại số lượng bệnh nhân đang được quản lý và điều trị tại cơ sở còn thấp hơn nhiều so với ước tính. Kết quả sàng lọc bệnh ĐTĐ năm 2019 cho 1.750 đối tượng từ 40 - 69 tuổi tại 07 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế cho thấy tỷ lệ mắc ĐTĐ chiếm 6,3%, tiền ĐTĐ 29,1%; năm 2020 sàng lọc cho 1500 đối tượng từ 40 - 69 tuổi tại 06 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế cho thấy tỷ lệ mắc ĐTĐ chiếm 11,3%, tiền ĐTĐ 16,3%; năm 2021 sàng lọc cho 1500 đối tượng từ 40 - 69 tuổi tại 06 xã trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế cho thấy tỷ lệ mắc ĐTĐ chiếm 11,6%, tiền ĐTĐ 22,5%.

Công tác khám sàng lọc nhằm phát hiện bệnh nhân ĐTĐ và tiền ĐTĐ giúp phát hiện sớm các biến chứng, truyền thông chế độ ăn uống và chế độ vận động phù hợp đóng một vai trò rất quan trọng trong công tác theo dõi, quản lý và điều trị tại y tế cơ sở.

Thực hiện kế hoạch năm 2023, trong tháng 8 năm 2023, Khoa Phòng chống bệnh không lây nhiễm - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh phối hợp với Trung tâm y tế huyện A Lưới, Phong Điền, Nam Đông đã tổ chức triển khai điều tra yếu tố nguy cơ và khám sàng lọc bệnh ĐTĐ và tiền ĐTĐ cho 600 đối tượng nguy cơ cao trong độ tuổi từ 40 đến 69 tuổi tại các xã Hương Nguyên, Hồng Hạ thuộc huyện A Lưới, xã Phong Sơn thuộc huyện Phong Điền và thị trấn Khe Tre, xã Thượng Quảng thuộc huyện Nam Đông với các bước tiến hành khám bao gồm:

- Lập phiếu đánh giá các yếu tố nguy cơ, khám sàng lọc ĐTĐ cho 600 đối tượng nguy cơ cao trong độ tuổi 40 đến 69 tuổi;

- Cân đo các chỉ số nhân trắc, lấy mạch, huyết áp;

- Xét nghiệm đường máu mao mạch;

- Làm nghiệm pháp dung nạp Glucose;

- Phỏng vấn các thông tin về tiền sử bệnh tật, lối sống…

- Lập danh sách và tư vấn cho đối tượng mắc ĐTĐ và tiền ĐTĐ.

Một số hình ảnh điều tra sàng lọc ĐTĐ:

Công tác đón tiếp tại các TYT

Xét nghiệm cho các đối tượng được điều tra

Tiến hành làm nghiệm pháp dung nạp đường Glucose

Điều tra và tư vấn sau khi có kết quả